OSMANLI-RUMEN KAYNAKLARI PERSPEKTİFİNDEN FERHAD PAŞA’NIN EFLÂK SEFERİNE TAYİNİ VE YAPILAN ASKERÎ HAZIRLIKLAR (1595)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Batı cephesinde uzun süre Osmanlı Devleti’ni meşgul edecek olan Uzun Savaşların başlaması ve aynı tarihlerde Rumen milliyetçisi Mihail’in (Mihai Viteazul) ortaya çıkışı, Eflâk’taki siyasî dengeleri Osmanlı aleyhine değiştirmiştir. Osmanlı Devleti’nin iç ve dış sorunlar yaşadığı bu karmaşık dönem, isyan fikrinde olan Romen voyvodaları için iyi bir fırsat oldu. Habsburg İmparatoru II. Rudolf Osmanlı savaştığı cephe sayısını genişletmek amacıyla 1594 yılı başlarında Erdel Prensi Sigismund Bathory’i ile bir anlaşma sağladı. Daha sonra bu anlaşma Eflak ve Boğdan’ı da kapsayacak şekilde genişletildi. Nihayetinde üç Romen prenslikleri kendi aralarında ortak düşmanları olan Osmanlı Devleti’ne karşı girişilecek her türlü saldırıda birlikte hareket etmeyi kabul ettiler. Habsburglarla yapılan savaşlardan istifadeyle 13 Kasım 1594 tarihinde Bükreş’te Osmanlı Devleti’ne karşı fiilen isyan eden Mihail, yönünü Tuna boylarında bulunan kasaba ve köylere çevirerek bu bölgede yaşayan halka büyük zarar vermiştir. Tuna hattındaki yerleşim yerlerinin güvenliğin tehlikeye düşmesi üzerine Osmanlı makamları, Eflâk’ta daha kalıcı çözümler üretmeye karar vermişlerdir. Bu bağlamda Eflâk voyvodalığı, doğrudan Osmanlı eyaletine dönüştürülerek Satırcı Mehmed Paşa beylerbeyi olarak atanmış ve Bükreş ve Târgovişte’de yapılacak kalelere ulufeli askerler yazılmıştır. Divân-ı Hümâyûn tarafından alınan kararı uygulamaya koyma görevi de Ferhad Paşa’ya verilmiştir. Nitekim Ferhad Paşa, İstanbul’daki hazırlıklarını tamamlayan Ferhad Paşa, Davutpaşa’dan büyük bir törenle Eflak Seferi’ne çıktı. Ferhad Paşa ve maiyeti Davutpaşa istikametinden sonra sırasıyla Halkalı, Benefşe, Çatalça’dan geçerek 23 Mayıs 1595 tarihinde Edirne’ye geldi. Beş günlük bir aranın ardından Hazergrad’a yöneldi. Ferhad Paşa Hazergrad’a geldiğinde hala ordunun bir bölümü orduya katılmamıştı. Bu duruma serzenişte bulunsa da bir tesiri olmadı. Bu esnada Karadeniz yoluyla Varna’ya getirilen topların Tuna yoluyla rahat bir şekilde Rusçuk’a götürmesi gerekirken küçük bir sorun yaşandı. Mihail’in İbrail’i işgali yüzünden buraya bıraktığı bir miktar asker yüzünden Osmanlı donanması Tuna’dan Rusçuk’a ulaşamadı. Bunun yerine ağır top ve mühimmat Varna’da indirilerek develerle Rusçuk’a taşınmasına karar verildi. Ferhad Paşa tüm bu eksikliklere rağmen Temmuz 1595 tarihinde Rusçuk’a geldi. Köprü çalışmaları için gerekli hazırlıkları tamamlayarak köprü yapımına başladı. Bir müddet burada Osmanlı ordusunun Eflâk’a geçmişini kolaylaştıracak köprü çalışmalarına nezaret etmiştir. Ferhad Paşa gerçekleştirdiği tüm bu hazırlıklara rağmen, İstanbul’da rakipleri tarafından başlatılan yıpratma faaliyetlerine karşı koyamadı. Bilhassa Ferhad Paşa’ya karşı İstanbul’da oluşan muhalif cephenin merkezinde Sinan Paşa bulunmaktaydı. Sinan Paşa’nın yanı sıra İbrahim Paşa da bu muhalif cephenin önde gelen isimlerinden biriydi. İbrahim Paşa, sadaret kaymakamlığı göreviyle ikinci vezir konumunda olduğundan İstanbul’da ciddi bir etkiye sahipti. Sadrazamlık bekleyen İbrahim Paşa, onu saf dışı etmek için ordunun lojistiğini yavaşlattığı gibi, padişaha askerin Ferhad Paşa’dan nefret ettiğini söylemini yayarak onun itibarını azalttı. Sinan ve İbrahim Paşaların başarılı komploları sonucu Ferhad Paşa’nın merkezdeki itibarı sarsıldı. Bu ikili Eflak Seferi hazırlıklarının son kritik halkasında cephede “bir lider boşluğu” oluşturarak onun hem cephede hem de merkezde olan gücünü azalttı. Böylece Ferhad Paşa Eflak Seferi görevinden alınıp yerine Sinan Paşa getirildi.
