Türkiye'de yapay gece ışığı kirliliğinin kuş türleri çeşitliliği ve habitatı üzerindeki etkilerinin incelenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İzmir Bakırçay Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çevre terimi, canlı ve cansız varlıkların etkileşim içerisinde bulundukları ortamı ifade etmek için kullanılmaktadır. İnsan faktörü bu etkileşim içerisine dâhil olduktan sonra çevresel risk faktörleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Geçmiş dönemlerde çevresel risk faktörleri denilince akla, toprak, su ve hava kirliliği gelmekteydi. Fakat sön dönemlerde farklı kirlilik türleri de ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu farklı kirlilik türleri içerisinde dikkat çeken kirlilik türü ise yapay ışık kirliliğidir. Yapay ışık kirliliği, belirli bir bölge içerisinde yer alan ışık kaynağının gereğinden fazla ve şiddetli ışık saçması soncunda oluşan bir kirlilik türüdür. Yapay ışık kirliliği, pek çok canlı ekosistemini olumsuz etkilemektedir. En çok etkilenen ekosistemler incelendiğinde kuş ekosistemleri göze çarpmaktadır. Kuş ekosistemleri üzerindeki yapay gece ışığı etkileri incelendiğinde kuşlarda, üreme, beslenme ve uyku düzenleri gibi yaşamsal fonksiyonların olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir. Bu araştırma kapsamında, 2000—2022 yılları arasındaki 460'ın üzerinde kuş türüne ait 1.946.422 milyon kuş gözlem noktası ve gece uydu görüntüleri analiz edilmiştir. Araştırma analizleri için kullanılan kuş verileri eBird açık veri platformundan, uydu görüntüleri ise Harvard Dataverse sitesinden temin edilmiştir. Elde edilen verilere, Space Time Cube, Trend, Hotspot, Anselin Local Moran's I ve Change Detection gibi farklı analiz yöntemleri uygulanmıştır. Bu analizler sonucunda, Türkiye içerisinde 23 yıllık dönemde kuş gözlem sayılarında artışın sürekli olduğu tespit edilmiştir. Bu artışın yanında zamansal olarak yapay ışık kirliliğinin de artış trendi içerisinde olduğu belirlenmiştir. Yapay ışık kirliliğinin arttığı İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya gibi illerde kuş gözlemlerinde de artış olduğu görülmüştür. Bu durum yapay ışık kaynaklarının kuşların doğal navigasyonunu bozduğuna ve onları doğal rotalarından çıkarıp ışık kaynaklarına doğru çektiğinin göstergesi durumundadır. Bu çalışma, Türkiye özelinde daha önce gerçekleştirilmemiş bir konuya dikkat çekilmesi açısından literatürdeki önemli bir boşluğu doldurmak ve kendinden sonra gelecek çalışmalara öncü niteliği taşımaktadır.
The term "environment" is used to refer to the environment in which living and non-living entities interact. After the human factor becomes involved in this interaction, environmental risk factors begin to emerge. In previous periods, when environmental risk factors were mentioned, soil, water, and air pollution came to mind. However, in recent times, different types of pollution have also begun to emerge. Among these different types of pollution, artificial light pollution stands out. Artificial light pollution is a type of pollution that occurs as a result of excessive and intense light emission from a light source within a certain area. Artificial light pollution adversely affects many ecosystems. When the ecosystems most affected are examined, bird ecosystems stand out. When the effects of artificial night lighting on bird ecosystems are examined, it has been found that vital functions such as reproduction, feeding, and sleep patterns in birds are adversely affected.. In the scope of this research, observations of more than 460 bird species covering 1,946,422 million bird observation points and night satellite images from 2000 to 2022 were analyzed. The bird data used for research analyses were obtained from the eBird open data platform, and the satellite images were obtained from the Harvard Dataverse site. Different analysis methods such as Space Time Cube, Trend, Hotspot, Anselin Local Moran's I, and Change Detection were applied to the obtained data. As a result of these analyses, it was determined that there is a continuous increase in bird observation numbers in Turkey over a 23-year period. In addition to this increase, it was determined that artificial light pollution also follows an increasing trend over time. It has been observed that there is an increase in bird observations in cities such as Istanbul, Ankara, Izmir, and Antalya where artificial light pollution is increasing. This situation is an indication that artificial light sources disrupt the natural navigation of birds and attract them towards light sources, leading them away from their natural routes. This study fills an important gap in the literature by drawing attention to a topic that has not been previously addressed in Turkey and serves as a pioneer for future studies.
The term "environment" is used to refer to the environment in which living and non-living entities interact. After the human factor becomes involved in this interaction, environmental risk factors begin to emerge. In previous periods, when environmental risk factors were mentioned, soil, water, and air pollution came to mind. However, in recent times, different types of pollution have also begun to emerge. Among these different types of pollution, artificial light pollution stands out. Artificial light pollution is a type of pollution that occurs as a result of excessive and intense light emission from a light source within a certain area. Artificial light pollution adversely affects many ecosystems. When the ecosystems most affected are examined, bird ecosystems stand out. When the effects of artificial night lighting on bird ecosystems are examined, it has been found that vital functions such as reproduction, feeding, and sleep patterns in birds are adversely affected.. In the scope of this research, observations of more than 460 bird species covering 1,946,422 million bird observation points and night satellite images from 2000 to 2022 were analyzed. The bird data used for research analyses were obtained from the eBird open data platform, and the satellite images were obtained from the Harvard Dataverse site. Different analysis methods such as Space Time Cube, Trend, Hotspot, Anselin Local Moran's I, and Change Detection were applied to the obtained data. As a result of these analyses, it was determined that there is a continuous increase in bird observation numbers in Turkey over a 23-year period. In addition to this increase, it was determined that artificial light pollution also follows an increasing trend over time. It has been observed that there is an increase in bird observations in cities such as Istanbul, Ankara, Izmir, and Antalya where artificial light pollution is increasing. This situation is an indication that artificial light sources disrupt the natural navigation of birds and attract them towards light sources, leading them away from their natural routes. This study fills an important gap in the literature by drawing attention to a topic that has not been previously addressed in Turkey and serves as a pioneer for future studies.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Coğrafya, Geography
