Kent Nüfusu Tespitinde Belediye Kanunu Sorunu: Kastamonu İli Örneği
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkiye’de akademik alan başta olmak üzere çeşitli platformlarda kent ve kır nüfusuyla ilgili ihtiyaca binaen kullanılan verilerin elde edilmesinde bazı sorunlar olduğu görülmektedir. Söz konusu platformların ihtiyaç duyduğu verilerin temininde Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınlamış olduğu veriler kullanılmaktadır. TÜİK tarafından yayınlanan veriler yürürlükte olan 6360, 5393 ve 5216 sayılı yasalardan kaynaklı hatalar içermektedir. İlgili yasalardan dolayı Türkiye’deki il düzeyinde yayınlanan kent nüfus değerleri sadece büyükşehir belediyeli illerde değil aynı zamanda büyükşehir belediye örgütü bulunmayan 51 ilde de doğruyu yansıtmamaktadır. Büyükşehir belediye örgütü bulunan 30 ilde 6360 sayılı yasa gereği köy tüzel kişilikleri kaldırılmış olup bu yerleşmeler mahalle olarak kabul edilmektedir. Bu çerçevede 30 ilde kırsal nüfus gözükmemektedir. Diğer 51 ilde ise TÜİK, köy ve belediye nüfuslarını yayınlamakta olup kurum tarafından belediye nüfusları kent nüfusu olarak kullanılmaktadır. Büyükşehir belediye örgütü bulunmayan 51 ille ilgili kullanılan kent nüfusunun geçmiş ve aktüel çalışmaların neredeyse tamamında TÜİK’in verilerinin doğru kabul edilerek doğrudan kullanıldığı görülmektedir. Bu bağlamda kent ve kır nüfus tespitiyle ilgili sadece büyükşehir belediyeli illerde yasadan dolayı sorun olduğu, diğer illerde ise sorun olmadığı düşünülmektedir. Ancak 51 il ile ilgili 5393 sayılı yasanın hükümleri ve bu hükümlere dayanılarak yapılan düzenlemeler TÜİK tarafından bu illerin kent nüfuslarıyla ilgili verilerinin de hatalı olmasına neden olmaktadır. 5393 sayılı yasanın birleşme ve katılmayı düzenleyen 8. Maddesi bazı köylerin belediye sınırlarına dahil edilmesine olanak tanımaktadır. TÜİK ise belediye nüfuslarını kent nüfusu olarak kullandığı için büyükşehir belediye örgütü bulunmayan 51 ilin kent nüfusu verilerinde hatalar yer almaktadır. Bu durum çalışmanın konusunu teşkil eden Kastamonu ili için de geçerlidir. Çalışmanın merkezini oluşturan Kastamonu ilinde olduğu gibi büyükşehir belediye örgütü bulunmayan 51 ilin kent nüfusu tespiti sorunu belediye sınırları içerisinde kalan mahallelerin kentsel doku içinde olup olmadıklarının belirlenmesiyle mümkündür. Bu sorun saha çalışmaları, istihdam verileri ve uydu görüntüleri yardımıyla çözülebilmektedir. Çalışma sonucunda Kastamonu iline yönelik TÜİK tarafından üretilen kent ve kır nüfusu değerlerinin gerçeği yansıtmadığı görülmüştür.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Belediye Sınırı, Kırsal Nüfus, Kentsel Nüfus, Belediye Kanunu, Kastamonu İli
