Özkılıç, Yıldızİnanç, LemanKaya, Seda2025-03-182025-03-182024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=KMB79M3N7zK1UR2WYeRgQmKHFBSXpbyirR2irBY7KFTUfq1_4F5AldauWkSOVnQkhttps://hdl.handle.net/20.500.14034/1862Bu çalışmanın amacı travmatik yaşam deneyimi olarak aile içi şiddete maruz kalmış, aleksitimi düzeyi farklılaşan bireylerde duygu içerikli kelimelere yönelik tanıma belleğinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda amaçsal örnekleme yöntemi kullanılarak Isparta ilinde yaşayan ve travma deneyimi (aile içi şiddete maruz kalma) yaşamış, on sekiz yaş ve üstündeki toplamda 40 kadın katılımcıdan veri toplanmıştır. Araştırma kesitsel bir yarı deneysel çalışma olarak planlanmıştır. Araştırmada "Demografik Bilgi Formu", "Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20)", "DSM-5 için Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi (PCL-5)", "Öz Bildirim Mankenleri (SAM)" ve duygu içerikli ve nötr kelimelerin geri getirilmesine yönelik tanıma belleği görevi kullanılmıştır. Duygu içerikli kelimeler öfke, üzüntü, korku ve mutluluk duygu kategorilerine aittir. Aleksitimi araştırma verilerinin analizi için ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) ve grupların tekrarlı ölçümleri için Tekrarlı Ölçümlerle Varyans Analizi (Repeated Measures ANOVA) kullanılmıştır. Ayrıca katılımcıların tanıma belleği performansları, sinyal tespit analizi ile değerlendirilmiştir. Analizler sonucu elde edilen bulgulara göre; aleksitimi gruplarındaki (yüksek, orta, düşük) bireylerin travma puanlarının anlamlı olarak birbirinden farklılaştığı görülmüştür. Yüksek aleksitimi grubundaki katılımcıların, düşük aleksitimi grubundaki katılımcılara göre daha yüksek travma puanları aldıkları belirlenmiştir. Sinyal tespit teorisi parametreleri olan duyarlılık ve yanlılık değerleri ile gerçekleştirilen analizler sonucunda yüksek, orta ve düşük aleksimiti puanı alan katılımcıların duygu içerikli ve nötr kelimeleri tanıması birbirinden farklılaşmamıştır. Ancak duygu içeriğinin temel etkisi anlamlıdır. Özellikle korku içerikli kelimelerin diğer duygu içerikli kelimelerden daha iyi ayırt edildiği ve duygu içerikli kelimelere (öfke ve korku) yönelik tanıma belleği yanlılığı olduğu bulunmuştur.The aim of this study is to examination of recognition memory for emotional words in individuals with different levels of alexithymia who have been exposed to domestic violence as a traumatic life experience. For this purpose, data were collected from a total of 40 female participants aged eighteen years and over who lived in Isparta province and had experienced trauma (exposure to domestic violence) using purposive sampling method. The research was planned as a cross-sectional semi-experimental study. In the study, "Demographic Information Form", "Toronto Alexithymia Scale (TAS-20)", "Posttraumatic Stress Disorder Checklist for DSM-5 (PCL-5)", "Self-Assessment Manikin (SAM)" and a recognition memory task was used to retrieval emotional and neutral words. Emotion words belong to the emotion categories of anger, sadness, fear and happiness. For the analysis of alexithymia research data, One Way Analysis of Variance (One Way ANOVA) was used for the comparison of more than two groups and Repeated Measures ANOVA was used for repeated measurements of the groups. In addition, participants recognition memory performance was evaluated with signal detection analysis. According to the findings obtained as a result of the analyses; it was seen that the trauma scores of individuals in the alexithymia groups (high, medium, low) differed significantly from each other. It was determined that the participants in the high alexithymia group had higher trauma scores than the participants in the low alexithymia group. As a result of the analyses performed with the sensitivity and bias values, which are the parameters of signal detection theory, the recognition of emotional and neutral words by participants with high, medium and low alexithymia scores did not differ from each other. However, the main effect of emotion content is significant. In particular, it was found that words with fear content were better discriminated than words with other emotion content and that there was a recognition memory bias for words with emotional (angry and fear) content.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessPsikolojiPsychologyMaster Thesis1124869228